Schattenblick →INFOPOOL →UNTERHALTUNG → LESELAMPE

PLATTDÜÜTSCH/033: Nobiskroog (SB)


Artikellogo

NOBISKROOG

Dithmarschn is je eegntli keen Land, wo Bööm good wussn. Dat geev dor man so eenige Höff, de umgevn sünd vun oole Ellern, Ulmn or Lindn, de stolt dorvörstunn un uck de gröttste Stormgebruus standhooln. Ober gröttndeels weer de Marsch, de man vun Minschnhand meuhseli de See aftrotz harr, man blots flaches Land mit swattn Äckern un greun Wischn.

Umso bedüüdnder weern eenige vun de uroold Bööm, de an bestimmte Steedn wussn, ton Biespill de Fief-Finger-Linde in Riesewohld, de Schopsteeder Dörpseek or de Hainbook op de Arkebeker Barch. Sücke Bööm stunn dor al, solang man dinkn kunn, un för de Lüüd, de dor leevt, hemm se 'n ganz besünner Bedüdung.

Wenn nämli in een Dörp as Ostroh, Sarzbüddl or Stelle merrn in't Dörp 'n Dörpseek stunn, sotoseggn as Wohrtiekn, denn is de Boom dat nie blots, weil he oold or besünners groot weer. Mannieen vun düsse Bööm verschaff sick nämli uk op annere Wies Respekt, de seech besünners stolt or mächti ut - or de verbreid 'n unhiemli Stimmun', dat man sick dor to bestimmte Tied in Düstern gonnie lang gohn much.

Dor geev dat een Eek, de steiht an Enn vun't Wittnhusn jüss an'e Karkhoffsmuer, un wenn du dor mol in Schummern langlöpps, denn süht se ut as'n ooln Minschn, de mit sien een Arm in Heben wies. Sogor de Jungns, so, as Klaus Groth dat al in sien Riemel `De hillige Eek' vertellt hett, de kleddern op alle Bööm, ober nie op düsse Eek. Un dat lich nie doran, dat düsse Eek nu jüss an'e Karkhoffsmuer stunn, un de Rüpels sick dör de Seeln vun'e Doodn, de dor eer letzte Roh seukn, afschreekn lootn. Uck lich dat nie doran, dat se sick för de Kuhlengräbers gruut, de dor mit eern Schüffln un Spotn mit ernstn Gesichtern de Holtsärge verbuddeln deen ...


*


Wilma weer 'n ganze schmucke Deern vun man grood negntein Johr, fideel, as all de annere jung Fruuns in eer Öller. Se lach un danz gern, klöön mit eer Frünnins, un weer för eer Öllern Trude un Walter Fock 'n wohrn Sünnschien. Jeedn Dach stunn se singnd op, lang bevör de erste Hohn kreih, un mook in'e Köök Füer, melk un fooder de Köh, mook dat Huus rein, un wenn denn Moder un Foder opsteiht, denn harr se al de Fröhstücksdisch ferdi deck un sett sick vergneuch dorto.

An een Sünndachmorgn, dor seech se ober 'n beetn verbiestert ut. "Wat's denn los mit di, Wilma?" frooch eer Moder.

"Wee'ck uck nie!" anter se nodinkli. "Ick hev hüt Nach so'n snookschn Droom hatt, de wull mi gonnie wor ut'n Kopp rut. Dor weer so'n Kroog ween, mit greune Finsters, de stunn dor achtern an't Dörpsenn an'e Karkhoffsmuer ünner de oole Eek. Un in mien Droom loop ick dor in Düstern vörbie, as grood de Döör opgung. Ick kunn dor bin veele Lüüd lachn un singn höörn. Ut de Döör rut pett een Mann mit Schört, de Kröger sülm - 'n ganzn snookschn Kerl, de meis so verknorzelt utsüch as de Eek, an de he sick nu löhn un sick 'n Zigarett ansteek. He schmeuk un kiek mi dorbie dördringli an. Denn gung he wor trüch in sien Schankstuuv, ober as he al fast bin weer, dreih he sick nochmol um un reep mi to: "Kumm man rin, mien Deern, kumm rinn, is Platz noch!"

De Moder schüttkopp blots. "Minsch, Deern, wat hess blots vör Grappn in Kopp."

Opa Fock, de de ganze Tied tosoomkauert in sien Löhnstohl seetn harr, hork mitnmool op. "An'e Eek bie de Karkhoffsmuer, sechs du?"

"Jo, Opa". Wilma stunn op, un pack flink dat Geschirr tosoom.

"Un denn harr he di rinbeedn?" Nodinkli trock he an sien Meerschuumpiep.

"Wenn'ck dat doch sech, Opa!"

"Denn hett se dor de Nobiskroog sehn!" Opa, suns 'n ganzn ruhign een, weer heel opreecht. "De Nobiskroog, weets, wat dat bedüüd?"

"Och Opa", misch sick nu Wilmas Moder in, "de Eek an'e Karkhoffsmuer, dat is uck een, dor kunn een vun greesn. Bruuks di nie wunnern, wenn di düsse schummri Steed vun't Dörp büs in'e Schloop nogeiht."

Ober Opa lot nie no. "Ick sech di, wenn een vun Nobiskroog dröömt, dat bedüüd blots een: de Dood steiht in't Huus!"

"Och wat!" worr Moder Fock nu füünsch. "Mooks eer je angs un bang mit dien Schnack. Un wenn se vun'e Eek an'e Karkhoffsmuer dröömt hett - dor steiht doch gorkeen Kroog! Weets doch sülm, dor steiht de Eek, ganz allen an'e Muer, un nie een Huus wied un sied dornevn."

"Na, so bangbüxi bün ick je nu uck nie", wenn Wilma nu in, "ick lööv a lang nie mehr an so'n Spökelkroom. Wenn't ween mutt, denn loop ick sogor uck um Meddernach de Karknstieg lang an'e Eek vörbie!" lach se eern Grotvoder an.

Ober de kiek eer blots nodinkli an un trock an sien Piep. "Moder hett rech, dor steiht je gorkeen Kroog. Ober wenn dor mol een 'n Kroog seech, un wenn't blots in' Droom is, denn bedüüd dat wiss nix goodet!"

Wilma wull mitnmool vun all düssn Kroom nix mehr höörn. "Is man blots 'n Droom ween, un as dat mit Drööms so is, keem dor jümmers so allerhand Tüünkroom bie rut. Weets doch, vunoobnd is Danz op Buernknüll, un nu mutt'ck noch mien Kleid dorför bögeln." Rut weer se, un man kunn se in'e Waschköök singn höörn.

Opa bliev nodinkli in'e Köök trüch. Wat sien Enkldochter dor vertellt harr, kunn'e nich so licht verknuusn. "De Nobiskroog ünner de oole Eek, de krich blots een to Gesich, de de Dood al op'e Kieker hett", grummel he in sien Boort.


*


Wilma harr düsse düster Geschich denn uck bald wor vergetn, denn an düssn Dach weer das Summerfest, dat jedet Johr fiert ward, un an de besünners de jung Lüüd veel Spoß harrn. Wilma danz doch so geern. De ganze Week al freu se sick op düssn Obnd, sing un danz dör't Huus, un krich mannimol vör Övermood eer Moder, de grood an Kochpott stunn, tofotn un wirbel mit eer dör de Köök. "Büss je rein mall", sech de denn, ober insgeheimn freu se sick mit eer Dochter.

Nu weer dat denn sowied. Dat ganze Dörp weer op de Been, vun all Siedn keem se un bald grimmel un wimmel dat blots so op'n Buernknüll. Man harr de Platz fein schmück, Fohn hang vun'e Pohls un in'e Bööm weern Latüchtn bummelt. De Muskanten weern uck al dor, se settn sick op Steuhl un stimmt ehr Instrumenten. Mannomann, wat weer dor mitnmool 'n Leevn in't Dörp. De ooln Wiever sitt an'e Kant, lachen un schluderten, de Kinner schreegn un tovn dör de Lüüd, de Hunnen belln - aans weer in Opregung.

An Rand vun'e Danzplatz leggn Strohballn un stunn Dische un Holtsteuhl. Dat geev kistnwies Beer un Kööm, de Ooln suup sick een, dat Jungvulk danz, un so weer aans heel kommodi.

Wilma mit eer locki Hoor, de Oogn, so blu as de Nordsee, wenn in Sommer de Sünn op se doolschien, un eer Tallje as'n Barknboom, danz mol mit de een un denn mit de annere un wor dor gonnie um wies, dat sick 'n ganzn Barch vun Mannslüüd in eer verkiek harrn.

"Dunnerwedder", lach de oole Hannes Popp, "dor wull ick gern nochmol 'n jung Kerl ween". Ober Wilma harr mit de Leev rein gonnix an Hood, we will man blots eern Spoß hebbn, lachn un danzn.

Dat schall sick ober ännern, as Wilma mitnmool een jungn Mann an Rand süht, de se noch nie tovör sehn hett. De stunn 'n Stück afsiets, achter'n Törfstall in Goorn un kau op'n Strohalm, 'n Bild vun een Kerl, mit dichtet Hoor un düsterbruun Oogn. He drooch 'n grootn swattn Hood un swatte Jack un Büx. Keeneen kunn seggen, woher he koom weer - he weer dor, as wenn dat so ween mutt.

Dor gung Wilma op düssn Fremdn to. "Wat büss du denn för een?" wull se froogn, ober as se sien düstern Oogn seech, bleevn eer de Wöör wech. He kiek se an, se kiek em an, keeneen sech 'n Wort. An düssn Oobnd, as de Mond vull un geel as'n Latücht an Heben hung, de Sterns sülvern funkln un de Nachtwind ganz liesn sien Leed sung, dor wunner se sick nie mehr, dat he eenfach sien Arm um eer Tallje lech un se mit sick op'e Danzsteed treck. Vun dor an dreiht sick de beidn to de Musik un vergetn aans um sick rum.

Ober denn weer dat jäh toenn. Eggert, de uck gern mit Wilma danzn wull un nu banni neetsch weer, reep luud do de Blaskapell röver: "Dat's doch keen Danzmusik! Speel wat anners!"

`n letztet Mool noch kiek Wilma de Fremmn an. "Kumm hüt nach, Klock halvi Een, to de Eek an'e Karkhoffsmuer", flüster he eer lies in't Ohr. Un denn weer he wech, jüss so lies, as he koom weer.

Sofort griep Eggert eer un schwenk se rum, ober för Wilma weer dat mitnmool aans nie mehr scheun. Sehnsüchti dach se an düssn jungn Mann, vun de se noch niemol de Noom kinn.

"Wat is mit di?" frooch Eggert, de dat mark, dat de Deern so still worrn weer.

"Mi is 'n beetn schwummri. Ick will no Huus!" Wilma weer ganz witt.

Eggert broch se noch bis to de Huusdöör un seech, wo bobn in eer Stuuv dat Lich angung. Wiss pack se sick gliecks to Bett, un morgn weer se woor op'n Damm.

Ohn sick eer Kleid uttotreckn, schmiet se sick op Bett un full uck gliecks in 'n deepn Droom, de gonnie mol so anners weer, as de vun de letzte Nacht. Un, jüss so as in de Droom vördem, kiek uck düttmol de Kröger ut de Döör rut un wink eer ran.

Mit'n mool weer se wook. Se lich noch jüss so op Bett, as se för'n poor Stünn dor rinfulln weer un kiek op de Klock - 'n Veddlstünn no Meddernach. Jo, se mutt doch Klock halvi Een an'e Karkhoffsmuer ween! Ohn sick 'n Jack övertotreckn, stunn se op, mook lies de Döör achter sick to un gung de unhiemli Wech ropp no Karkhoff. So ganz wohl weer eer dorbie nie tomood, harr se doch eern Öllern gonnie bescheid sech, wo se hinwull. Ober de weern je uck op Fest ween un sünd wiss jüss ers nohuus koom.

Ober wat weer dat? Dor achtern seech se - jüss as in eern Droom, 'n Schankstuuv stohn, de se noch nie vördem sehn hett. `Nobiskroog' stunn op een rosti Iesenschild över de Döör, un dör de hellüchtn geelgrööne Finsterschievn kunn se de Minschn danzn seen, se johln un lachn, un 'n Viggelin speel fröhli Musik dorto. Un wedder gung de Döör op un de Kröger kiek eer an.

Wilma schudder, eer leep dat Greesn lang de Rüch. Dor seech se achter de Wirt de jungn Mann in Swatt, de eer mit lüchn Oogn towink. Ers dach se, he wull, dat se to em koom, ober denn mark se, dat he er wiesnmookn wull, dat se man blots nie rinkoom schull.

För'n Oognblick wor dat still in'e Schankstuuv, de Fidel ritt eer Musik mit'n haartn Klang af. Ober denn koom wor Musik, düttmool klung dat as 'n Orgeltoon in de Kark, as Minschenstimmen, de druuri singt un beed.


*


An nextn Morgn harr man Wilma funn - witt, as'n kalkte Wann un ieskold harr se ünner de oole Eek leggn. De Öllern weern heel ut Rand und Band. Wat weer dor losween? Wat harr se dor to seuken? De weer doch eer Leevdach krall ween, un nu sowat?! Kunn dat angohn, dat de Leeve Gott so'n jung Minschnleevn nu al to sick nohm wull?

Ober dor weer noch 'n Funkn Leevn in eer, un Dokter Kregel sett aans doran, dat dat Füer wedder in Gang koom.

Keeneen kunn sick verkloorn, wat dor för sick gohn weer - man blots Opa nickköpp vör sick hin un grummel wat in sien Boort, ober nürms harr Tied, em totohörn. Ers veel to loot ward se dorum wohr, dat de Oole an een lotn Nomeddach de Oogn för jümmers dichtmookt hett. Denn alle kiek blots op een anneres Beleevnis: Wilma weer wedder to sick koom, frisch un krüüzfideel, as weer nix ween.


*


Jo, so, as düsse Eek an'e Karkhoffsmuer vun Wittnhusn hemm veele vun'e Bööms in Dithmarschn eern ganz besünnere Bedüdung, ober hüttodoogs geev de Ooln, de noch wat doröver weet, dat nie mehr an de Jungn wieder, un so kunns dat hebbn, dat man aans blots noch in oole Riemels, Geschichn or Leeder worfinn - so as över de Schankstuuv mit Noom "Nobiskroog", de lang nie alle Lüüd sehn köönt. Man süch blots de Eek, de jedn, de dor vorbielöpp, 'n gruusi Schuer injooch. Sien een Ast, de wies in Heben, un mit sien Wuddln stell se uck 'n Verbinnung no ünn, to de Höll her, wat soveel bedüüd, as dat dat 'n Ort weer, wo sick kloort, wo de Doodn mol hinkoom schulln.

Un in'e Nobiskroog, dor fiern de Lüüd, se lach un danz viellich ton allerletztn Mol, bevör se in'e Ewigkeid keem. Worüm jüss so'n junge Deern as Wilma wor de Wech in't Leevn trüchfunn hett - doröver lot sick blots spikeleern: Viellich harr de Dood in Minschngestalt eer liedn much, un denn kunn he dat doch nie övert Hatt brüngn, se mit to sick to nehm ...


Erstveröffentlichung am 19. April 2001

2. April 2007